Museumstof 225: Peter Carl Theodoor Lens

Museumstof 224: je kruit verschieten
februari 3, 2014
Museumstof 226: kinderen en het verleden
mei 17, 2014
Show all

Museumstof 225: Peter Carl Theodoor Lens

Drie afleveringen terug bespraken we enkele nieuwe aanwinsten: een fotoalbum over de leprozerie Bethesda en het eerste van twee albums van dhr. Lens, die in de periode 1891 – 1894 in Suriname als arts werkzaam was. Onlangs werd ons het tweede album overhandigd. De beide albums samen tellen ruim 150 foto’s, die behalve familieplaatjes ook stadsgezichten, lokale bevolking en interieurs laten zien. Opnamen van buiten de stad zijn er niet zo veel, wat riviergezichten, bij Berg en Dal bijvoorbeeld of de werkzaamheden op een goudplacer. Omdat dhr. Lens bijzonder geïnteresseerd was in lepra, zien we ook enkele foto’s van leprozen.musstof-225-web Met deze schenking is het aantal foto’s in de museumcollectie uit het laatste kwart van de 19e eeuw behoorlijk gegroeid. Enkele foto’s kennen we uit andere verzamelingen, hetgeen ons de mogelijkheid biedt om de beschikbare informatie te vergelijken. Zo is er bijvoorbeeld een foto van een groep marrons die wij reeds in een album met betrekking tot Mariënburg tegenkwamen met als datum ca. 1893-1894. Dat komt dus prachtig overeen met de jaren dat dhr. Lens hier woonachtig was. Omdat nog maar zeer weinig mensen zelf fotografeerden, konden foto’s gekocht worden en zo verspreidden ze zich uiteindelijk over diverse collecties. Duidelijke voorbeelden daarvan vinden we ook terug in het werk van Augusta Curiel die weliswaar veel later fotografeerde (1904 – 1937) maar ook haar foto’s verkocht. Ook zijn er enkele foto’s waarbij heel duidelijk te zien is dat het beeld is geënsceneerd. Zoals de foto waarop het jarige zoontje van dhr. Lens in een kinderstoel zit, die voor een tafel staat. Als je goed kijkt zie je onder de tafel en half verborgen onder het tafelkleed dat breed over de rand hangt, een vrouw in koto (de nene misschien?) verstopt liggen die met beide handen de poten van de stoel vasthoudt. Of een andere foto van een vrouw die poseert voor een achtergronddoek, waarbij de persoon die de doek vasthoudt nog net rechts in beeld te zien is. Dergelijke foto’s geven prachtige indrukken van hoe de fotografie, en dan niet zozeer de technische kant ervan als wel de fotografiebeoefening zelf, zich ontwikkelde. In de genoemde vorige aflevering gaven we al kort aan wat dhr. Lens voor Suriname, maar ook voor Curaçao heeft betekend. Blijkbaar heeft hij ook verzameld want in de Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië lezen we dat het “’s Rijks Museum van natuurlijke historie, Leiden” in 1904 insecten en ‘reptiliën’ van hem ontving. Eén foto in het album trok onze bijzondere aandacht: een groepsfoto ter gelegenheid van het afscheid van dhr. Lens. Deze foto is op voorbedrukt karton geplakt. In sierlijke goudkleurige opdruk lezen we “H.A. Siza – West Indies”. Deze naam kenden we tot nu toe alleen uit de litteratuur. Henrique A. Siza was een reizend fotograaf. Van november 1890 –  20 juli 1891 was hij in Suriname werkzaam en vervolgens nog eens vanaf januari 1893 voor de duur van zeker anderhalf jaar. De heer Lens verliet Suriname in 1894. Daarmee is niet alleen de groepsfoto gedateerd maar is tevens de aanwezigheid van Siza in Suriname in deze periode bevestigd. Op de hier afgebeelde foto zien we dhr. Lens met vrouw en kind, die beiden zo tragisch om het leven kwamen. Het type bankje waarop ze zitten, kennen we alleen van foto’s die in de nabijheid van Buitensociëteit Het Park werden geschoten, dus ze zitten hier hoogstwaarschijnlijk tussen het groen rond Fort Zeelandia.