In deze serie is eerder aandacht besteed aan bosneger houtsnijwerk. Aangezien de tentoonstelling Linked Heritage, waarin met name de culturen van indianen en bosnegers voor het voetlicht gehaald worden, voorlopig nog staat, vinden we hier een mooie aanleiding om af en toe aandacht te besteden aan daarin gepresenteerde bijzondere voorwerpen. Als we het over houtsnijwerk hebben dan denken de meesten van ons direct aan pagaaien, schalen, bankjes, roerspanen, waskloppers, trommels, kleine siervoorwerpen enz. Een type voorwerp dat je eigenlijk nooit meer ziet en je ook in museumcollecties vrij weinig tegenkomt, ze zijn dan ook behoorlijk zeldzaam, is de skeritiki, oftewel rijgnaald. De skeritiki werd vroeger gebruikt bij de vervaardiging van hangmatten en diende om de inslagdraden door de schering heen te halen. Schering zijn de lengtedraden van een weefsel, in dit geval dus de lengtedraden van de hangmat. De dwarsliggende draden zijn de inslagdraden. We kennen allemaal de uitdrukking “schering en inslag”, waarmee een terugkerend fenomeen wordt aangeduid. Bij de vervaardiging van een hangmat worden de lengtedraden gespannen, bijvoorbeeld tussen twee palen, en worden de inslagdraden met een skeritiki daar doorheen gehaald. De houten naald kan wel zo’n 30 cm lang zijn en heeft op top een gleufje waar de inslagdraad invalt zodat je hem, strak gehouden, makkelijk door de schering heenhaalt. Het Nederlandse woord scheren, waar ‘skeri’ van is afgeleid, heeft meerdere betekenissen. Een daarvan is spannen, een andere betekenis is insteken. Tiki komt van het Engelse stick, stok. Letterlijk vertaald is skeritiki dus een scheerstokje. 
Over een lange gladde naald valt niet veel te vertellen, maar de naalden zijn stuk voor stuk voorzien van een prachtig bewerkt handvat. Soms heel ingenieus, met scharnierende delen, zoals op bijgaande foto waarop we een naald zien die tussen twee bewerkte plankjes naar binnen gedraaid kan worden. De skeritiki, een specifiek door een vrouw gebruikt instrument, wordt door haar man zo mooi bewerkt. Volgens frater Abbenhuis, die vooral in de jaren ’60 veel onderzoek deed naar het houtsnijwerk, heeft het snijwerk op de skeritiki veelal betrekking op de man-vrouw relatie, en straalt het intimiteit en liefde uit. Het snijwerk op skeritikis zou in zijn visie ook meestal slaan op wat hij noemt “het samenzijn en de bijslaap in de hangmat”. Hoe het ook zij, het is toch bijzonder jammer dat we nauwelijks meer enige kwaliteit in het snijwerk van vandaag de dag terugvinden, de uitzonderingen daargelaten. Deze kunst lijkt in Suriname snel te verdwijnen en zich in de toekomst uitsluitend nog te beperken tot een enkeling die dan slechts nog een aftreksel weet te maken van de eens zo hogelijk gewaardeerde kunst van het snijden. Snelle commerciële kunst wordt het dus waarbij de oorspronkelijke liefde voor het werk en kennis van vorm en inhoud plaatsmaken voor ruw gesneden en zeer eenvoudig gesneden voorwerpen. Bovendien zijn de voorwerpen niet meer uniek, ze worden in serie vervaardigd en volgens een vast repeterend patroon bewerkt. Met een mooi woord spreken we dan van “airport art”. Met het oorspronkelijke houtsnijwerk heeft het niet veel meer te maken.
