Museumstof 001: Museumwerk
oktober 1, 2001
Museumstof 003: Exicator
oktober 11, 2001
Show all

Museumstof 002: Strijkglas

Regelmatig worden bij het museum oude flessen te koop aangeboden. Zo ook die ene keer, enige jaren geleden. Bij het aanbod zat een onooglijk halfrond donkergroen voorwerp dat iets weg had van een flinke klodder gestold glas. Hoewel enigszins verweerd door het lange verblijf ondergronds, was het nog redelijk glad. De verkoper deed het af als een mislukte buikfles. Volgens hem kon je aan de onderzijde het pontilmerk nog waarnemen. In zekere zin had hij gelijk: een met de mond geblazen fles zit met de onderzijde gehecht aan een pontilijzer, een ijzeren staaf, die nadat de fles geblazen is er vanaf wordt gebroken. Wat overblijft is het pontilmerk, de ruwe plek die resteert. Een gelijksoortige plek zat onder dit stuk glas. Wat hij niet wist, was dat we te maken hadden met wat nu waarschijnlijk ons oudste collectiestuk uit de koloniale geschiedenis van Suriname is, namelijk een strijkglas, ook wel lik- glans- of grittelsteen genoemd en de voorloper van strijkbout of strijkijzer.Regelmatig worden bij het museum oude flessen te koop aangeboden. Zo ook die ene keer, enige jaren geleden. Bij het aanbod zat een onooglijk halfrond donkergroen voorwerp dat iets weg had van een flinke klodder gestold glas. Hoewel enigszins verweerd door het lange verblijf ondergronds, was het nog redelijk glad. De verkoper deed het af als een mislukte buikfles. Volgens hem kon je aan de onderzijde het pontilmerk nog waarnemen. In zekere zin had hij gelijk: een met de mond geblazen fles zit met de onderzijde gehecht aan een pontilijzer, een ijzeren staaf, die nadat de fles geblazen is er vanaf wordt gebroken. Wat overblijft is het pontilmerk, de ruwe plek die resteert. Een gelijksoortige plek zat onder dit stuk glas. Wat hij niet wist, was dat we te maken hadden met wat nu waarschijnlijk ons oudste collectiestuk uit de koloniale geschiedenis van Suriname is, namelijk een strijkglas, ook wel lik- glans- of grittelsteen genoemd en de voorloper van strijkbout of strijkijzer.Regelmatig worden bij het museum oude flessen te koop aangeboden. Zo ook die ene keer, enige jaren geleden. Bij het aanbod zat een onooglijk halfrond donkergroen voorwerp dat iets weg had van een flinke klodder gestold glas. Hoewel enigszins verweerd door het lange verblijf ondergronds, was het nog redelijk glad. De verkoper deed het af als een mislukte buikfles. Volgens hem kon je aan de onderzijde het pontilmerk nog waarnemen. In zekere zin had hij gelijk: een met de mond geblazen fles zit met de onderzijde gehecht aan een pontilijzer, een ijzeren staaf, die nadat de fles geblazen is er vanaf wordt gebroken. Wat overblijft is het pontilmerk, de ruwe plek die resteert. Een gelijksoortige plek zat onder dit stuk glas. Wat hij niet wist, was dat we te maken hadden met wat nu waarschijnlijk ons oudste collectiestuk uit de koloniale geschiedenis van Suriname is, namelijk een strijkglas, ook wel lik- glans- of grittelsteen genoemd en de voorloper van strijkbout of strijkijzer.

In de middeleeuwen wreef men met zo’n afgeplatte glazen bol over textiel om het glad te krijgen. Soms waren ze voorzien van een glazen steel, die natuurlijk erg breekbaar is en de tand des tijds niet gauw zal doorstaan. Vandaar dat de verkoper het breukvlak van de steel voor een pontilmerk aanzag. In Europa werden strijkglazen tot aan de 19e eeuw vervaardigd, maar sporadisch nog tot in de 20e eeuw gebruikt.

De glazen werden niet verhit, hooguit wat verwarmd. Ter versteviging van het textiel werd er ook wel wat bijenwas in gewreven. Het glas werd met beide handen vastgehouden en tegen de stof gedrukt en heen en weer gewreven tot er een glans ontstond. Het diende vooral voor kleine kledingstukken. Er zijn ons in Suriname slechts twee exemplaren bekend, waarvan er één zich in de collecties van het museum bevindt en vanaf heden op permanente basis is tentoongesteld.

002-1002-2

Mocht U bij het graven op uw erf dus een halfrond donkergroen tot bruin stuk glas tegenkomen, gooi het niet te snel weg. De kans is aanwezig dat U het “strijkijzer” van een vroege bewoner naar boven hebt gehaald.

In de middeleeuwen wreef men met zo’n afgeplatte glazen bol over textiel om het glad te krijgen. Soms waren ze voorzien van een glazen steel, die natuurlijk erg breekbaar is en de tand des tijds niet gauw zal doorstaan. Vandaar dat de verkoper het breukvlak van de steel voor een pontilmerk aanzag. In Europa werden strijkglazen tot aan de 19e eeuw vervaardigd, maar sporadisch nog tot in de 20e eeuw gebruikt.

Schermafbeelding 2013-02-17 om 22.29.16

De glazen werden niet verhit, hooguit wat verwarmd. Ter versteviging van het textiel werd er ook wel wat bijenwas in gewreven. Het glas werd met beide handen vastgehouden en tegen de stof gedrukt en heen en weer gewreven tot er een glans ontstond. Het diende vooral voor kleine kledingstukken. Er zijn ons in Suriname slechts twee exemplaren bekend, waarvan er één zich in de collecties van het museum bevindt en vanaf heden op permanente basis is tentoongesteld.

Mocht U bij het graven op uw erf dus een halfrond donkergroen tot bruin stuk glas tegenkomen, gooi het niet te snel weg. De kans is aanwezig dat U het “strijkijzer” van een vroege bewoner naar boven hebt gehaald.

In de middeleeuwen wreef men met zo’n afgeplatte glazen bol over textiel om het glad te krijgen. Soms waren ze voorzien van een glazen steel, die natuurlijk erg breekbaar is en de tand des tijds niet gauw zal doorstaan. Vandaar dat de verkoper het breukvlak van de steel voor een pontilmerk aanzag. In Europa werden strijkglazen tot aan de 19e eeuw vervaardigd, maar sporadisch nog tot in de 20e eeuw gebruikt.

Schermafbeelding 2013-02-17 om 22.29.16

De glazen werden niet verhit, hooguit wat verwarmd. Ter versteviging van het textiel werd er ook wel wat bijenwas in gewreven. Het glas werd met beide handen vastgehouden en tegen de stof gedrukt en heen en weer gewreven tot er een glans ontstond. Het diende vooral voor kleine kledingstukken. Er zijn ons in Suriname slechts twee exemplaren bekend, waarvan er één zich in de collecties van het museum bevindt en vanaf heden op permanente basis is tentoongesteld.

Mocht U bij het graven op uw erf dus een halfrond donkergroen tot bruin stuk glas tegenkomen, gooi het niet te snel weg. De kans is aanwezig dat U het “strijkijzer” van een vroege bewoner naar boven hebt gehaald.