Zo luidt het bijschrift van de foto die we hier zullen bespreken. Voor wie de museumstoffen bewaart is het interessant om aflevering 239 er even bij te nemen. We bespraken toen een tekening uit de jaren ’60 van de 19^e eeuw van de hand van Luitenant Zimmerman. De tekening laat een klein deel van de voorzijde van officierswoningen in Fort Zeelandia zien, m.n. het gebouw waar momenteel de afdeling Cultuurstudies van het directoraat Cultuur van het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur in is ondergebracht, alsmede een deel van het kantoorgebouw van de Stichting Surinaams Museum. De gebouwen hebben nog slechts één verdieping en een zolder. Dat veranderde tegen het eind van de 19^e eeuw toen er een verdieping aan toegevoegd werd.

Inmiddels is er een foto opgedoken waarop het Fort Zeelandia complex te zien is vanaf het plein. Op zich is dat niet bijzonder. Hoewel er prachtige historische opnamen zijn van de officierswoningen is dit voor zover wij weten echter wel de eerste foto waarop de huizen nog met slechts één verdieping te zien zijn. En dat maakt deze foto uniek! Het is dus een vroege opname. De foto is afkomstig uit het familiearchief van de familie Schimmelpenninck van der Oije. Assueer Jacob Schimmelpenninck van der Oije was vanaf 1875 Administrateur van Financiën. Hij overleed in Paramaribo in 1915. Over deze persoon komen we vast nog wel eens te spreken. Voor nu concentreren we ons op het historische beeld. De foto’s in het betreffende album worden vooralsnog gedateerd tussen 1876-1878. De maker van de foto’s is helaas onbekend. Mogelijk dat we na vergelijkend onderzoek nog tot een conclusie kunnen komen.

De foto laat een vrij zicht op de achterzijde van de woningen zien. Tegenwoordig wordt het zicht onttrokken door het gebouw van de Nationale Assemblée, de voormalige Buitensociëteit Het Park, dat ten tijde van de foto nog niet bestond, en door de vele bomen die er inmiddels staan. Het eerste huis rechts, met dakkapel, is dat waar Cultuurstudies is gevestigd. Het staat vanwege de hoge neuten iets hoger dan het huis met dakkapel links daarvan, waarin het Surinaams museum kantoor houdt. Het huisje ertussen heeft plaats gemaakt voor een lage tussenruimte. Het kantoor van de Stichting Gebouwd Erfgoed, naast dat van het museum, valt op de foto iets weg achter de bomen. “Huis 9”, het enige bakstenen huis op het complex is goed herkenbaar. Volgens de aantekening woonde daar de kapitein van Lansberge. Links daarvan, met het hoge steile dak en een schoorsteen, staat de bakkerij die in 1954 werd afgebroken (zie museumstof 173). Geheel rechts is op de achtergrond het seintoestel te zien dat op bastion Middelburg van het fort stond opgesteld. Het seintoestel stond via Jagtlust en Fort Nieuw Amsterdam in contact met een seintoestel op de militaire post te Braamspunt. Door middel van grote witte metalen borden werden de gegevens van bijvoorbeeld binnenkomende schepen doorgeseind. Van Fort Zeelandia zelf is enkel een deel van de daken zichtbaar. Volgens het onderschrift van de foto bevindt zich achter de witte paaltjes, van links naar rechts, een “militair park met muziek-stelling”. De stelling zelf is niet goed te onderscheiden. Het lijkt een verhoogd podium te zijn dat is omgeven door een wit geschilderd houten hekwerk.

Nog steeds komt af en toe prachtig historisch fotomateriaal naar boven. Het is bij uitstek materiaal waar we veel van kunnen leren.

(Met dank aan Pita Schimmelpenninck van der Oije.)